CDA-partijleider Henri Bontenbal is gewoon zichzelf

Henri Bontenbal wordt vaak het ‘meest sympathieke Kamerlid van Nederland’ genoemd. Kan hij zich daarin vinden? ‘Het is in ieder geval al een mooi compliment dat je niet als de meest onsympathieke politicus gezien wordt’, reageert hij nuchter. ‘Dus dat vind ik al een winst. Ik wil natuurlijk ook het CDA terugbrengen, dus ik hoop dat het meer is dan sympathie alleen. Het is mijn missie voor 2024 dat mensen de boodschap die ik namens het CDA mag uitdragen ook gaan omarmen.’

De Tweede Kamer herbergt naast serieuze politici ook wat ‘toneelspelers.’ Is Bontenbal daar één van? ‘Ik kan heel slecht toneelspelen. Ik wil niet dat ik als bij vrienden of familie ben dat ze iemand anders zien dan wanneer ik op televisie in debat ben. Er zijn twee dingen die ik vrij ingewikkeld vind. Dat is toneelspelen en de onwaarheid spreken. Dat vind ik erg ingewikkeld. Ik heb mij maar voorgenomen om gewoon mezelf te zijn en de waarheid te spreken.’
Henri Bontenbal omschrijft zichzelf als een gedreven politicus die graag zijn idealen realiseert. Maar hoe verhoudt zich dat tot politiek Den Haag waar het soms ook schipperen is? ‘Ik denk dat die twee best samen kunnen gaan. Politiek is niet altijd schipperen. Je kan je idealen overeind houden. Ik zeg heel vaak dat ik meer gemeenschapszin in Nederland wil, waarbij normen en waarden weer belangrijk worden. Soms kan het zo zijn dat je ergens een compromis sluit om een stukje dichter bij dat doel te komen. Van belang is dat je dat dan wél uitlegt. Een compromis sluiten betekent niet dat je per definitie je idealen verloochend, maar dat je snapt dat de werkelijkheid zich niet in één keer richting de idealen beweegt die je hebt.’

De politicus constateert dat hij momenteel gemeenschapszin in de samenleving mist. ‘Als ik een analyse maak, bijvoorbeeld van de verkiezingsuitslag, dan zie ik dat er een soort eenzaamheid in de samenleving is. Mensen voelen zich niet meer gedekt door anderen en zijn vaak geen onderdeel meer van een gemeenschap. Soms is die eenzaamheid in het leven van mensen heel duidelijk te zien. Bijvoorbeeld bij ouderen, maar ook onder jongeren is er veel eenzaamheid.’ Als oorzaken van eenzaamheid onder jongeren, noemt Bontenbal de enorme prestatiedruk en de invloed van social media. ‘Ik word daar ontzettend somber van. Ik denk wel eens: hoe kan het dat we met elkaar een samenleving hebben gecreëerd waarin we ontzettend welvarend zijn, maar dat we toch die gemeenschapszin missen?’
Naast een gebrek aan gemeenschapszin spreekt de politicus ook van een ‘zingevingscrisis’. ‘Het laat zien dat al die welvaart ons niet alles brengt. Vroeger waren mensen deel van een gemeenschap of hadden ze idealen en daarmee het gevoel dat ze onderdeel waren van een groter iets. Nu hebben veel mensen het idee dat ze er alleen voor staan. Ik denk dat de huidige onvrede daar ook voor een deel vandaan komt’, vertelt Bontenbal.

Jezus was een dienend leider. Dat wil Bontenbal ook zijn. Welke lessen trekt hij uit het leven van Jezus? ‘Altijd oog houden voor de meest kwetsbaren’, reageert de CDA-leider. ‘Natuurlijk moet je alle mensen gelijkwaardig behandelen, maar je ziet toch dat Jezus vooral opkwam voor diegenen die in de knel zaten. Daarin ligt er wat mij betreft ook een belangrijke rol voor de (christelijke) politiek weggelegd. Dus op het moment dat wij beleid maken, moeten we altijd bedenken of de meest kwetsbaren daar ook bij geholpen zijn.’
Naast het feit dat Jezus een groot hart had voor de kwetsbaren, wijst Bontenbal ook op het genadige karakter van Jezus. Hij noemt daarbij het verhaal van de overspelige vrouw uit Johannes 8. ‘Er zijn allerlei mensen die die vrouw veroordelen, maar Jezus veroordeelt deze vrouw uiteindelijk niet. Hij kijkt alleen naar de toekomst en veroordeelt haar niet op basis van haar verleden. Zijn vergeving is dus toekomstgericht. Dat is iets wat ik ook probeer mee te nemen. In deze samenleving zijn we soms heel onbarmhartig tegen elkaar’, vervolgt Bontenbal. ‘Mensen die een misstap begaan, worden daar soms jarenlang mee geconfronteerd. Juist dat ‘christelijke’ helpt ons om te begrijpen dat we kwetsbare mensen zijn die fouten maken maar ook vergeving krijgen zodat we weer verder kunnen gaan.’

De opdracht die Jezus meegaf is dat we onze naaste(n) net zo lief moeten hebben als onszelf. Kan Henri Bontenbal die opdracht 100 procent toepassen in de praktijk? ‘Ik niet. Ik ben ook een mens die zijn gekkigheden heeft’, reageert hij eerlijk. ‘Ik kan bijvoorbeeld erg ongeduldig zijn. Het is een eigenschap waar ik vaak baat bij heb, het brengt je ook ergens, maar er zit ook een schaduwzijde aan. Niet iedereen kan het tempo bijbenen dat jij voor ogen hebt. In de opvoeding (Bontenbal heeft twee zonen, red.) kan dat soms ook ingewikkeld zijn.’

Als politicus heeft Henri Bontenbal een volle agenda waardoor hij doordeweeks niet al te veel tijd voor zijn zonen heeft. ‘Soms voel je je daar ook schuldig over. Als ik thuiskom, liggen die jongens vaak al te slapen. Ik probeer het dan in het weekend goed te maken, of tijdens een reces extra in hen te investeren’, zegt Bontenbal. Zijn vrouw is hem tot grote steun, zowel politiek als privé. Ook corrigeert ze hem als dat nodig is. ‘De politiek kan best een giftige omgeving zijn. Vaak maakt het mensen ook niet mooier. Veel mensen willen ook iets van je, waardoor je kunt gaan denken dat je heel wat voorstelt. Daarom is het heel fijn als je een omgeving om je heen hebt die je met beide benen op de grond houdt.’ Naast een vrouw die hem corrigeert wanneer nodig, heeft de CDA-leider ook broers en zussen die eerlijk tegen hem durven te zijn.

De CDA-leider groeide op in een diepgelovig gezin. Zo ging hij wekelijks twee keer naar de kerk en zong hij de oude psalmen. Hoe kijkt Bontenbal terug op zijn (geloofs)opvoeding? ‘Ik denk dat het erg afhangt of je door de tradities heen ook de liefde hebt gehoord. Voor mijn ouders was het geloof echt menens, maar merkte ik wel dat de kern voor hen uiteindelijk toch Gods liefde voor de mens was.’ Zijn ouders pasten die naastenliefde ook daadwerkelijk in de praktijk toe. ‘Wij woonden in een volksbuurt in Rotterdam-Zuid. Er was altijd veel openheid voor allerlei mensen. Er kwamen mensen uit de kerk of familieleden bij ons over de vloer, maar ook mensen die hun leven wat minder op orde hadden. Er liepen altijd wel asielzoekers rond in de buurt die bij ons in huis kwamen. Zo kwam er af en toe ook een drugsverslaafde langs om bij ons te eten of een spelletje te doen. We vonden dat als kinderen niet altijd leuk, maar daardoor kreeg ik wel mee dat je niets meer bent dan een ander. Jij en ik kunnen ook in zo’n positie raken en zijn daardoor echt niet meer dan de man of vrouw die gebruikt of op straat leeft. Hoe ouder je wordt, hoe meer je dat beseft en hoe meer dankbaarheid je hebt voor de normen en waarden die je meekreeg.’